HEEMLAND 19 (kerst 2000)

 

NATIONALISME

Een vervelende zaak aan de hedendaagse politiek is de onverdraagzaamheid. Meningen die historisch nog maar kort geleden gangbaar waren, worden nu verketterd en mensen die deze meningen aanhangen, worden op alle manieren tegengewerkt en verdacht gemaakt.

‘Nederland is vol’

Een mening die nog tot zeer kort geleden gangbaar was, is bijvoorbeeld de gedachte dat Nederland vol is. In de troonrede van 1952, Nederland had toen net zijn tienmiljoenste inwoner, opende de toenmalige koningin Juliana met de woorden:

Nederland is vol, ten dele zelfs overvol". Nu zou deze opmerking , terwijl we opgaan naar de achttienmiljoenste inwoner, een strafbaar feit zijn. En helemaal het vreemde is dat toenmalig ‘links’ juist Nederland vol vond en toenmalig ‘rechts’, met de protestanten en katholieken met hun vaak grote gezinnen, juist van niet. "Het kan verkeren", zoals Brederode eeuwen geleden reeds opmerkte.


Nationalisme

Een andere opinie die men totaal in diskrediet heeft weten te brengen is die van het nationalisme. En dat is vreemd, want een gezond nationalisme is een heel positieve kracht in de samenleving. Sterker nog, zonder nationalisme zou Nederland niet kunnen bestaan, en zonder nationalisme zou bijvoorbeeld de verzorgingsstaat of het hele concept van de rechtsstaat met kunnen bestaan. Toch beschouwen de meeste mensen op dit moment het nationalisme als een gevaarlijke, aggressieve theorie. Grote 'schurken’ als Milosevic worden steevast als nationalisten afgeschilderd wat de beeldvorming niet ten goede komt. Overigens is het juist aardig om te weten dat Milosevic zichzelf juist als socialist ziet en ook zijn partij is een socialistische partij. (juist Kastunica en de plegers van de volksopstand noemden zich ‘nationalisten’/ mg)

Maar wat is het nationalisme dan eigenlijk ? En is het zo slecht als de media ons willen doen geloven ? Historisch gezien is het nationalisme ontstaan aan hen einde van de 18-de eeuw en het is te verklaren als een reactie op de oude feodale maatschappij. Zo was het in Duitsland de leidende kracht tegen alle feodale vorstendommetjes waaruit Duitsland bestond, en stond het als ideologie aan de wieg van de Duitse eenheidsstaat, die uiteindelijk in 1870 werd uitgeroepen. Het nationalisme gold toen als een progressieve kracht. Hen legde de nadruk op begrippen als eenheid, volkswil en saamhorigheid, en brak de oude feodale maatschappij af. Tevens verzette bet zich tegen allerlei imperialistische tendensen. Zo uitte het nationalisme in Italië zich vooral als een vrijheidsstrijd onder Garibaldi tegen vreemde overheersers, toen vooral de Oostenrijkers onder de keizerlijke dynastie van Habsburg. Dit mondde uit in de Italiaanse eenheidsstaat die wij nu nog kennen. Ook andere bevrijdingsbewegingen in de Derde Wereld zouden wij als nationalistisch kunnen kenschetsen, gezien de nadruk die zij leggen op het doel dat zij baas willen zijn in eigen land.

Een definiëring

Hiermee komen we bij de definitie van het nationalisme. Nationalisme legt er namelijk de nadruk op dat mensen van hetzelfde volk, waarmee men een natuurlijke band heeft, in hetzelfde land wonen. Nationalisme zoekt dus de gemeenschappelijke waarden tussen mensen. In die zin verbindt hen nationalisme ook mensen. Welke mensen dan?, zult U vragen. Daar is geen eenduidig antwoord op te geven; in die zin is het nationalisme met geheel rationeel. Wie erbij hoort en wie niet (die dus tot een andere natie behoort) is met via een logische verklaring te beredeneren.

In het woord ‘nationalisme’ zit het latijnse woord ‘natus’ dat ‘geboren’ betekent. Men hoort er dus bij door geboorte. Daamaast kan het ook in bepaalde gevallen voorkomen dat iemand tot een andere nationaliteit gaat behoren, bijvoorbeeld door in een ander land te gaan wonen, de taal te leren spreken en te integreren. 1k las laatst de volgende aardige omschrijving van het begrip ‘natie’:

"Een grote, cultureel min of meer homogene groep mensen, als regel met een gemeenschappelijke taal, die gekenmerkt wordt door een bewust gevoel van saamhorigheid. Binnen het idee natie staat saamhorigheid voorop, er is een algemene bereidheid gezamenlijk te leven, onder dezelfde politieke omstandigheden, met de daarbij behorende wetten. Dit besef te leven in een eenheid wordt versterkt door een gemeenschappelijke geschiedenis, afstamming, cultuur en taal." Nationalisme legt dus een sterke band tussen cultuur, volk en land.

Dit geeft aardig aan wat het nationalisme is, en ook wat het niet is. Nationalisme is dus met aggressief, want het gunt elk volk zijn plaats onder de zon. Nationalisme is niet links of rechts, het legt alleen nadruk op de saamhorigheid onder het gehele volk, of dat nu onder een socialistische

conservatieve of liberale regering is. Nationalisme legt andere volken niet bepaalde waarden op, want hen gunt elk volk het recht om zijn eigen wetten vast te stellen (*). Nationalisme zal vanuit dat oogpunt van nature sympathiek staan tegenover bevrijdingsbewegingen. Het gelooft dat de meest vreedzame wereld die we kunnen bereiken die wereld is, waar elk volk een eigen staan heeft. En waar dat met het geval is, is dat meestal een bron van onrust. Zie bijvoorbeeld Rwanda, waar twee volken, de Hutu’s en de Tutsi’s, kunstmatig in één land moeten wonen. Zie ook de Koerden, een groot volk verspreid over meerdere landen. Politiek onrust is het gevolg. Het nationalisme legt de nadruk op wat mensen verbindt en kan daarmee sociale scheidslijnen slechten. Een mooi voorbeeld daarvan is bijvoorbeeld de verbroedering door het Nederlandse voetbalelftal, dat mensen van rijk tot arm, van links tot rechts en van hoog tot laag zich in ieder geval op het moment van de voedbalwedstrijden een laat voelen. Het nationalisme gelooft ook dat de mens slechts volledig tot zijn recht komt als deel van een groter geheel, de natie, (een hecht sociaal verband/ mg), en keert zich daarmee tegen het ongebreidelde individualisme. Nauw daarmee verbonden is het gegeven dat nationalisten zich ook opofferingen willen getroosten voor hun land. Kleine opofferingen zoals het schoonhouden van de openbare ruimten en het helpen bij overstromingen, maar ook grote opofferingen zoals het betalen van belastingen en hen vervullen van de dienstplicht. Slechts door deze bereidheid zich solidair voor hen collectief in te zetten kunnen grote veelomvattende sociale regelingen zoals de AOW en de bijstand bestaan.


Nationalisme versus multiculturalisme

Dichter bij huis in de tijd van vandaag zal het duidelijk zijn dat het nationalisme zich keert tegen de ‘multiculturele samenleving’. Waar het nationalisme de nadruk legt op natuurlijke eenheid, legt het multiculturalisme juist de nadruk op verscheidenheid. En daarom is het multiculturalisme de natuurlijke tegenpool van het nationalisme. En misschien worden we daarom door de linkse elite zo gehaat. Juist omdat het nationalisme verwoordt wat alle Nederlanders intuïtief aanvoelen: meerdere culturen door elkaar heen, dat gaat niet goed. Omdat de politieke partijen die dit danook verkondigden, totaal zijn gecriminaliseerd en gemarginaliseerd, konden de autochtone Nederlanders dit alleen nog uiten door massaal vanuit de grote steden naar de blanke voorsteden te verhuizen, (wat overigens ook linkse elite doet zoals Paul Rosenmüller en Marcel van Dam). En dit stemmen met de voeten geeft aan dat het nationalisme, hoewel op dit moment zwaar in het defensief, toch van nature een zeer grote aanhang heeft onder het Nederlandse volk, omdat het appelleert aan heel natuurlijke gevoelens.


Eduard den Hollander

 

*. Noot

Overigens betekent dit niet dat nationalisme alle culturen gelijkwaardig acht, het zogeheten cultuur-relativisme. Integendeel, er zijn zeker zeer grote verschillen tussen culturen. En daarom mogen we deze culturen ook anders waarderen en eventueel afkeuren. Zo keur ik persoonlijk de islamitische cultuur, met haar eeuwige oproepen tot heilige oorlog, haar eeuwige haat en haar neiging de schuld van alles wat misgaat bij anderen te leggen sterk af. ook de Zwart-Afrikaanse cultuur, met haar wreedheid, en haar sterke neiging om rijkdom te verwerven op een niet eerlijke manier keur ik sterk af. Tegenover andere culturen sta ik veel positiever. Bijvoorbeeld de Oost-Aziatische cultuur, met haar ijver en studiezin en haar nadruk op familiewaarden respecteer ik zeer. Toch zou ik daar niet willen wonen, omdat mijn eigen land, met al haar gebreken en haar goede kanten,mij toch het liefst is. En daar ligt de kern, niet dat de eigen cultuur of het eigen land superieur is, maar dat men zich daar het beste op zijn plaats voelt, thuis voelt. (E.d.H.)

 


Terug naar Heemland 2001, 19-22

Terug naar Hoofdblad Heemland

 Naar Heemland 19, Islam, een Europese veenbrand