HEEMLAND 21 (zomer 2001)

 

Antiliberalisme, tegen de globalisering

 

De media stonden maanden bol van nieuws over verstoringen van topontmoetingen van regeringsleider, waarbij de demonstranten bijeengeraapt werden onder de noemer ‘antiglobalisten’ ondanks een meervoud aan beweegredenen van de tevens ‘extreemlinks’ genoemde deelnemers, een internationaal-socialistisch deel drukt zijn politieke stempel op het geheel. Het is zeer de vraag of links-internationaal zich wel verdraagt met antiglobalistisch ? Beide zijn weliswaar tegen het wereldwijde vrijemarktkapitalisme en de vrijhandel (antiliberalistisch), maar er is een groot onderscheid in strekking.

Dit wezenlijke verschil weerspiegelt zich in de paradoxale reacties van politieke leiders, al naar gelang hun eigen politiek-economische bedoelingen, die gevestigd ‘links’, aanhanger van een vorm van sociaal kapitalisme of ‘rechts’, aanhanger van een vorm van liberaal kapitalisme, zijn. Het oude socialisme is door de meeste politici afgedankt zodat de media anti-liberalisme al snel aanduiden met de term ‘extreemlinks’, een vlag die bij het antiglobalisme de hele lading niet dekt; er zullen bij de antiglobalisten en miljeuactivisten best jongelui meestappen met een ander, juist niet-egalitaristisch gedachtengoed, maar communautair gericht wat vroeger ‘rechts’ heette, want gekant tegen én socialisme én liberalisme.

‘Linkse" neoliberale regeringsleiders reageren vanwege de evidente aanwezigheid van extreem-linksen alsof ze beschoten zijn zoals Kok en Schröder bij de EU-top en Blair bij de G8 in Genua: wereldwijde vrijhandel zou volgens hen de positie van Derde-Wereld-landen verbeteren. En voor negatieve aspecten zijn ze in hun eigen landen al blind geweest; die willen ze niet zien na hun overgang naar het neoliberalisme. Kok haalde na afloop van Gotenburg fel uit naar de demonstranten; hij voelt zich duidelijk politiek aangevallen, terwijl Zalm zei geen idee te hebben wat deze betogers beweegt.

Maar beide bewindslieden vinden (zoals alle gezagsbekleders) zich bevoegd om over miljoenen mensen te beslissen op grond van een uiterst gebrekkige legitimatie die zij ontlenen aan het parlementaire, zogenaamd democratische stelsel van vandaag. Er zijn niet eens echte volksraadplegingen. Waarschijnlijk is juist dit besef van volslagen machteloosheid van het volk tegenover de elites van regeerders, multinationals en financiers die onverstoorbaar doorgaan op het gekozen pad van globalisering, liberalisering, marktwerking en vrijhandel wat de demonstranten woedend maakt en hen middels die gemeenschappelijk gevoelde woede tegen het gezag verbindt, ondanks al hun onderling verschillen.

De economische processen leiden tot kapitalisering en commercialisering van alles in het bestaan zoals waarden van mensenlevens, kunstvoorwerpen en landschappen tot zelfs virtuele zaken als rechten van emissies van broeikasgassen en licenties van etherfrequenties (o.a. UMTS) toe. De laatste zijn door staten voor miljarden euro’s geveild zodat de gehele Europese telecom-sector met zijn beleggers en nu ook werknemers in een ravijn is gestort; per beleggend Nederlands huishouden is de financiële schade wegens KPN, een voorheen solide bloeiend staatsbedrijf, nu gemiddeld twintigduizend gulden. Rijke staten vinden dat ze hun klimaatdoelen op de wereldmarkt gewoon van ander staten die minder vervuilende activiteiten herbergen en veel ‘compenserende’ bossen, wel kunnen kopen. Alles wordt te koop, verkoop en uitruil gesteld.

Het zijn dit soort kapitalistische uitwassen, uit te breiden met talloze andere zoals private zelfverrijkingen, die tot het dagelijkse nieuws zijn gaan behoren, het publiek bereiken en ieder welingelicht mens overal ter wereld tot nadenken stemmen . Het lijkt erop of een plutocratische verborgen agenda genadeloos de wereldorde onder oppermachtig toezicht van de VS aanstuurt. Het steeds weer optredende anti-amerikanisme van tegenbewegingen vindt hierin z’n voedingsbodem. Topconferenties waar en waarover dan ook, - na Gotenburg (EU) en Genua (G8) gaan de elites om te vergaderen zich verschansen in de bergen -, worden door het grote publiek helemaal niet naar handelingen en resultaten als democratisch ervaren en tot stand gekomen. Als enige legitimatie er al zou zijn, is die zo buitenzinnig indirect tot stand gekomen dat er in werkelijkheid al geen sprake meer van kan zijn.

Over de hoofden van honderden miljoenen mensen heen wordt maar bedisseld over aller toekomst. Niet om niets is er dan woede te verwachten bij mondige mensen die de gouvernementele besluiten die langs hen heen genomen worden, zat zijn. Betogen kan wie zo moedig , jong en onafhankelijk is dat die het zich zonder teveel schade kan veroorloven. Voor wie dat niet is, is het spelen met vuur, fatalisme of fanatisme. Het risico voorgoed gebrandmerkt te worden als linkse extremist of op z’n minst activist zal deelname van anderen sterk afremmen. Wel is het het topje van wijdverbreide afkeer jegens het gezag en establishment vanwege hun rotbeleid en jatgedrag waar nauwelijks draagvlak voor is.

De redactie

 


Terug naar Archief Heemland 19-22

Terug naar Hoofdbladzijde

Naar Heemland 21, De Imam

 


Naar Heemland 21, Liberalisme, de almacht der markt

Naar Heemland 22, Elf september

Naar Revolte 103, Over de globalisering